Historia Parafii
Historia powstania Parafii Św. Marty w Jaworzni sięga początku lat 80-tych ubiegłego wieku. W okresie stanu wojennego, gdy komunizm chylił się ku upadkowi i z wielkim trudem rodziła się upragniona wolność, pojawiła się myśl o powstaniu kaplicy w dawnym budynku świetlicy ludowej, który stał zamknięty i zdewastowany. Latem 1982 r. dziekan Piekoszowa, ks. Józef Budziosz postanowił wykorzystać budynek po świetlicy na przyszłą kaplicę. Czasy dla Kościoła nie były łatwe. Zarówno czas stanu wojennego jak i ówczesne socjalistyczne władze nie sprzyjały kościelnym inwestycjom. Jednak ksiądz Budziosz energicznie przystąpił do pracy i już 29 lipca tegoż roku w liturgiczne wspomnienie Św. Marty odprawił w świetlicy pierwszą Mszę świętą w intencji parafian. Ksiądz Józef przywiózł ze sobą obraz Pana Jezusa z najświętszym sercem, który do dnia dzisiejszego wisi w kruchcie Kaplicy. Od tego czasu w każdą niedzielę i święta w Jaworzni była odprawiana Msza św. o godz. 15.00. Odnowiono wnętrze i od września 1982 r. w części świetlicy rozpoczęto naukę religii. Wówczas w szkole w Jaworzni uczyło się 320 dzieci, które trzeba było objąć katechezą. Przez wiele lat s. Natalia i s. Alberta uczyły religii w Jaworzni, a księża prefekci z Piekoszowa: ks. Zygmunt Pawlik, ks. Jan Rudecki, ks. Edward Kupis, ks. Zenon Stępień, ks. Stanisław Gil, ks. Andrzej Orlikowski i ks. Jerzy Ostrowski zapewniali mieszkańcom opiekę duszpasterską. Myśl o powstaniu parafii krystalizowała się coraz bardziej. Od lipca 1987 r. decyzją ówczesnego ordynariusza Stanisława Szymeckiego pracę duszpasterską w Jaworzni rozpoczął ks. Zbigniew Facler. Zamieszkał w salce na górze kaplicy, a następnie u pani Genowefy Karbownik w Janowie. W tym samym roku odbyły się pierwsze rekolekcje adwentowe, które poprowadził ks. Józef Wieczorek. 28 grudnia 1987 r ks. biskup Stanisław Szymecki wydał dekret zezwalający na prowadzenie ksiąg metrykalnych a już od 1 stycznia 1988 r. wszystkie zapisy o chrztach, pogrzebach i ślubach znajdujemy w księgach parafialnych Jaworzni. 29 lipca 1991 r. w dniu parafialnego odpustu, w czasie uroczystej sumy, której przewodniczył ks. Kan. Mieczysław Sołtysik z Mniowa dokonał poświęcenia obrazu św. Marty ufundowanego przez parafian. 13 września 1992 r. proboszczem w Jaworzni został ks. Henryk Makuła, który zastąpił ks. Zbigniewa Faclera. Zamieszkał on u p. Heleny i Kazimierza Bagińskich. Decyzją ks. Bpa Mieczysława Jaworskiego ks. Henryk Makuła został wkrótce przeniesiony do parafii w Goleniowach, a na jego miejsce przyszedł ks. Jan Będkowski z pafafii garnizonowej w Kielcach. 25 września 1993 r. rozpoczęto budowę plebani na posesji ofiarowanej przez p. Zofię i Jana Kubiczów. Prace przy budowie zakończono 17 pażdziernika 1995 r. i ks. Jan Będkowski zamieszkał na nowej plebani. Jednak aby stać się prawdziwą wspólnotą parafialną mieszkańcy Jaworzni czekali przeszło 10 lat. Dopiero 25 kwietnia 1998 r. biskup kielecki Kazimierz Ryczan wydał dekret erygujący Parafię Jaworznia. 27 pażdziernika 2000 r. dotychczasowy Proboszcz ks. Jan Będkowski został przeniesiony do parafii w Mójczy, a nowym proboszczem w Jaworzni zostal ks. Jan Pietraszewski. 7 maja 2001 r. p. Kubicowie aktem notarialnym przekazali grunt na rzecz parafii. 20 maja 2004 r. ks. Bp Kazimierz Ryczan nowym proboszczem parafi św. Marty w Jaworzni mianował ks. Mariana Fatygę, wikariusza z Piekoszowa. Po trzech latach energicznej pracy duszpasterskiej 19 września 2007 r. decyzją ks. bpa Kazimierza Ryczana ks. Marian Fatyga został mianowany proboszczem parafii św. Jana Chrzciciela w Skalbmierzu. Obowiązki nowego proboszcza w Jaworzni objął ks. Tadeusz Bielecki- dotychczasowy wikariusz parafii św. Trójcy w Jędrzejowie-które pełnił do 26 pażdziernika 2011 r. 26 X 2011 r. ks. Tadeusz dekretem ks. bpa Kazimierza Ryczana został przeniesiony do Mniowa w dekanacie łopuszniańskim, a nowym proboszczem w Jaworzni został ks. Stanisław Strycharczyk, który na ten urząd został mianowany z parafii św. Jadwigii w Kielcach.
Pierwsze wzmianki o Jaworzni pochodzą z 1581 r. W jednym z ówczesnych dokumentów widnieje nazwa "Jaworzno". Wieś była własnością możnego rodu Tarłów, którzy swoją siedzibę mieli w Podzamczu Piekoszowskim. Od najdawniejszych czasów Jaworznia miała charakter osiedla górniczego. Tu wydobywano wapień oraz ołów. Odpust: św. Marty - 29 lipca Czy wiesz, że... W Jaworzni znajduje się Góra Kopaczowa. Prace górnicze prowadzone na tej górze doprowadziły do odsłonięcia w jej zboczu, wejścia do jaskini. Otwór "Chelosiowej Jamy" został zauważony przez prof. R. Chlebowskiego w 1973 r.. W 1994 r. rozpoczęto intensywne badania w Jaskini Jaworznicka. Wykonane w niej pomiary zasugerowały geologom istnienie przejścia łączącego obydwie jaskinie. Okazało się, że połączone w jeden kompleks jaskinie: "Jaworznicka" i "Chelosiowa Jama" tworzą najdłuższą jaskinię w Górach Świętokrzyskich - 3670 m, a dziewiątą co do wielkości w Polsce. W Jaworzni - Gniewcach 1 czerwca 1908 r. urodził się rzeźbiarz - Jan Bernasiewicz, zwany "Bernasiem". Pod koniec lat 70-tych XX w. urządził w przydomowym ogródku "Małe Muzeum w Jaworzni", które w roku 1981 przemianował na "Muzeum Jana Bernasiewicza w Jaworzni". Znajdowało się tam ponad 700 prac, przede wszystkim postaci zasłużonych dla Polski i związanych z jej tradycją i historią. Na krótko przed śmiercią, która nastąpiła 24.11.1984 roku, zdecydował się na przekazanie swoich prac Muzeum Wsi Kieleckiej - Skansenowi w Tokarni, gdzie możemy podziwiać je do dziś na wystawie stałej "Ocalić od zapomnienia".